W tym artykule:
Prosaki, kaszaki i grudki to powszechne problemy skórne, które szczególnie dotykają osoby z cerą tłustą i mieszaną. Prosaki są małymi, twardymi guzkami pod skórą, a kaszaki to większe torbiele wypełnione w dużej mierze keratyną i łojem. Grudki to zmiany związane z zablokowaniem porów przez sebum i martwy naskórek. Choć te zmiany są zazwyczaj niegroźne, mogą negatywnie wpływać na wygląd skóry. Skuteczne radzenie sobie z nimi wymaga odpowiedniej pielęgnacji, w tym oczyszczania, nawilżania i stosowania kosmetyków o lekkiej formule dopasowanej do aktualnych potrzeb skóry. Kluczowa jest także profilaktyka, w tym dbanie o higienę. Regularne stosowanie odpowiednich zabiegów i zdrowy styl życia mogą pomóc w utrzymaniu skóry gładkiej i wolnej od niedoskonałości.
Nieestetyczne zmiany takie jak kaszaki, prosaki czy grudki na twarzy to niewielkie defekty skóry, które – choć zazwyczaj niegroźne dla zdrowia – mogą skutecznie uprzykrzyć codzienne życie i negatywnie wpłynąć na samoocenę. Zazwyczaj są one problemem cery mieszanej i tłustej. Sprawdź, czym właściwie są te zmiany skórne i dowiedz się, czego używać, aby skutecznie z nimi walczyć!
Fakty:
- Prosaki to małe, twarde, białożółtawe grudki pod skórą, które tworzą się w wyniku zatykania gruczołów potowych lub mieszków włosowych przez łój i resztki komórkowe. Występują zarówno u dzieci jak i dorosłych.
- Kaszaki to inaczej torbiel zastoinowa lub łojowa charakteryzująca się większą podskórną grudką w obrębie mieszków włosowych i gruczołów łojowych. Mogą pojawić się w różnych częściach ciała, w tym na twarzy, plecach czy szyi.
- Przyczyną prosaków, kaszaków i innych grudek jest najczęściej nadmierne wydzielanie sebum, zanieczyszczenia, stosowanie nieodpowiedniej pielęgnacji oraz zaburzenia hormonalne.
- Pielęgnacja skóry z tymi problemami skórnymi obejmuje regularne oczyszczanie, złuszczanie, nawilżenie, ochronę przeciwsłoneczną oraz unikanie kosmetyków komedogennych.
Prosaki – co to takiego?
Czy na Twojej skórze pojawiają się drobne, białe kuleczki przypominające ziarenka kaszy mannej? Jeśli nie ma w nich ropnej treści i pozostają gładkie w dotyku – choć twarde, wyraźnie wyczuwalne pod opuszkami palców – prawdopodobnie są to prosaki. To zmiany o wielkości 1-2 mm, które lokalizują się głównie na skórze twarzy, a dokładniej pod jej powierzchnią. Niekiedy obserwuje się je także w okolicy tułowia, narządów płciowych, nóg czy błony śluzowej jamy ustnej. Prosaki pod oczami czy prosaki na powiece to problem, który może dotyczyć osób w różnym wieku, jednak najczęściej występują w okresie noworodkowym (ok. 50% dziec1).
Prosak nie powoduje zazwyczaj żadnych dolegliwości – nie boli, nie swędzi. Nie jest też zaczerwieniony i – w przeciwieństwie do zaskórników czy krostek – nie da się wycisnąć jego zawartości. Powstaje u podstawy gruczołu potowego lub mieszka włosowego, kiedy keratyna zostaje “uwięziona” pod skórą i tworzy niewielką torbiel. Może do tego dojść na skutek infekcji, urazu skórnego (np. w wyniku działania promieni słonecznych) czy niektórych zabiegów kosmetycznych (np. peelingu chemicznego). Nie bez znaczenia są też czynniki takie jak palenie papierosów, niewystarczająca regeneracja organizmu, brak higieny osobistej lub wręcz przeciwnie – nadmierne stosowanie kosmetyków na bazie składników komedogennych..
Ze względu na przyczynę, można wyróżnić 3 rodzaje tych zmian:
- prosaki noworodkowe – pojawiają się tuż po urodzeniu, najczęściej jako efekt niedojrzałych gruczołów potowych. Mają samoograniczający charakter i ustępują w pierwszych miesiącach życia. Nie wymagają żadnej ingerencji ze strony rodziców;
- prosaki pierwotne – powstają na skórze bez wcześniejszych uszkodzeń infekcji;
- prosaki wtórne – są skutkiem zatykania przewodów potowych. Wywołują je wymienione już czynniki zewnętrze.
W usunięciu tych zmian pomocna będzie odpowiednia pielęgnacja skóry, ale w przypadku głębokich zmian może być potrzebna pomoc kosmetologa. Do wyeliminowania prosaków przyda się codzienna pielęgnacja z zastosowaniem takich składników jak: kwas salicylowy (BHA), który oczyszcza pory; kwas migdałowy (AHA) i mocznik, które stopniowo rozluźniają i delikatnie złuszczają martwe komórki naskórka, ułatwiając naturalne wchłanianie prosaków. Świadoma pielęgnacja twarzy skupiona na normalizowaniu wydzielania sebum i odbudowie naturalnej bariery ochronnej skóry to ważny krok w zapobieganiu nowym zmianom.
Czym są kaszaki? Charakterystyka
Kaszaki, podobnie jak prosaki, przybierają postać okrągłych, miękkich, niebolesnych guzków pod skórą. Są jednak wyraźnie większe, bo osiągają wielkość od kilku milimetrów do kilku centymetrów. Zazwyczaj nie towarzyszy im stan zapalny, ból czy świąd. Z dermatologicznego punktu widzenia są to torbiele naskórkowe wypełnione gęstą, białą masą keratynowo-łojową. Mogą pojawić się w różnych obszarach ciała – kaszak na plecach, kaszak na powiece, kaszak za uchem, kaszak na szyi to problem skórny dotyczący ok. 5–10% społeczeństwa2.
Zmiany te często powstają w okresie dojrzewania jako efekt wzmożonej pracy gruczołów łojowych. Ich przyczyną może być też używanie komedogennych kosmetyków, niedostosowanych do potrzeb naszej skóry, co skutkuje zatykaniem porów. W składzie takich preparatów znajdują się m.in. oleje roślinne oraz parafinowe, woski, substancje zapachowe, lanolina czy sterole.
Niewielkie kaszaczki na twarzy lub w innych obszarach ciała mogą znikać samoistnie, jednak większych zmian nie da się usunąć czy zmniejszyć za pomocą samej pielęgnacji, bo nagromadzone w nich masy łojowe nie ulegają rozpuszczeniu. Duże, nieestetyczne torbiele, które powodują dyskomfort, warto skonsultować z lekarzem i w odpowiednich warunkach usunąć. Samodzielne wyciskanie czy nakłuwanie kaszaków to niezalecana “droga na skróty”, która może spowodować nadkażenie bakteryjne i rozwój stanu zapalnego. Czy więc lepiej pozostać biernym wobec tego typu zmian? Bynajmniej! Dzięki pielęgnacji dostosowanej do Twojego rodzaju cery możesz zmniejszyć ryzyko powstawania nowych kaszaków. Oprócz codziennego oczyszczania i nawilżania, pamiętaj o peelingach, które złuszczają martwy naskórek i odblokowują pory.
Grudki na twarzy – jakie są rodzaje?
Grudki na twarzy to kolejny – obok kaszaków i prosaków – problem dermatologiczny, z którym często zmagają się posiadacze cery mieszanej i tłustej. To często używane pojęcie może być ogólnym określeniem trądziku podskórnego z zaskórnikami zamkniętymi – małymi, twardymi guzkami zlokalizowanymi pod powierzchnią skóry. Te niewielkie cysty powstają wtedy, gdy dochodzi do zablokowania porów przez nadmiar sebum, zanieczyszczenia i martwe komórki.
Wyróżnia się też trądzik krostkowo-grudkowy, w którym zmiany skórne mają charakter mieszany tj. oprócz podskórnych grudek pojawiają się krostki z ropną treścią oraz stan zapalny. Z kolei trądzik zaskórnikowo-grudkowy to sytuacja, kiedy na powierzchni twarzy widać również zaskórniki otwarte – potocznie nazywanych wągrami. Jednak same grudki na twarzy są pozbawione widocznych czopów i pozostają trudne do usunięcia. W odróżnieniu od wcześniej omawianych zmian, są twarde i bolesne.
Ich najczęstsze przyczyny to:
- zaburzenia hormonalne – tego rodzaju zmiany często wiążą się z okresem dojrzewania, menstruacją, ciążą czy zespołem policystycznych jajników (PCOS);
- nadmiar sebum – nadmiar naturalnego łoju produkowanego przez skórę to główny czynnik prowadzący do tworzenia się grudek na twarzy. To właśnie nadmiar sebum miesza się z martwymi komórkami, blokuje pory i stwarza idealne warunki do rozwoju charakterystycznych zmian;
- bakterie – naturalnie występujące w skórze bakterie Cutibacterium acnes mogą prowadzić do rozwoju stanów zapalnych i grudek, jeśli w skórze występuje nadmiar sebum i zablokowane pory;
- niezdrowa dieta – zaskórnikom zamkniętym sprzyja niezdrowa dieta bogata w cukry proste i przetworzoną żywność;
- stres – kortyzol, czyli hormon, który nasz organizm wytwarza w sytuacji stresu powoduje szereg reakcji, w tym stymulację gruczołów łojowych do nadmiernej produkcji sebum;
- genetyka – niektórzy z nas mogą mieć genetyczną skłonność do grudek na twarzy i innych niedoskonałości. Jeśli osoby z Twojej rodziny zmagają się z trądzikiem, istnieje większe prawdopodobieństwo, że problem dotknie również Ciebie. Jednak właściwa pielęgnacja z użyciem preparatów niekomedogennych może pomóc w “oszukaniu genów”.
Mianem grudek określa się również włókniaki, czyli zmiany przybierające formę miękkich, odstających guzków. Zazwyczaj lokalizują się w okolicach szyi, pachwin i pach, ale mogą występować również na twarzy. Są niewielkie, niebolesne i niegroźne dla zdrowia, choć nazywa się je łagodną zmianą nowotworową, co może budzić niepokój. Gdy stają się defektem estetycznym, który np. powstrzymuje Cię przed wyeksponowaniem ciała na plaży, skonsultuj się z lekarzem i rozważ ich usunięcie (chirurgiczne, laserowe). W dermatologii wyróżnia się również grudki rogowaciejące – charakterystyczne dla rogowacenia okołomieszkowego – czyli szorstkie, drobne punkty przypominające “gęsią skórkę”. Grudki na twarzy mogą mieć również charakter zapalny i pojawiać się w przebiegu trądziku.
Bez względu na to, czy Twoim zmartwieniem są prosaki, kaszaki czy grudki, warto zadbać o właściwą pielęgnację skóry. Sprawdź, jak to zrobić!
Jak radzić sobie z kaszakami, prosakami i grudkami na twarzy? Główne zasady pielęgnacji
Kaszaki, prosaki i różnego rodzaju grudki na twarzy to problemy skórne, na które narażona jest przede wszystkim cera tłusta i mieszana. Cechą charakterystyczną tej pierwszej jest nadmierne wydzielanie sebum na całej powierzchni twarzy, co sprawia, że ma ona zazwyczaj rozszerzone pory, zaskórniki i inne niedoskonałości oraz tendencję do “błyszczenia się”. Z kolei cera mieszana to połączenie cech skóry tłustej, normalnej i suchej, np. może przetłuszczać się w strefie T (czoło, nos, broda) i pozostać przesuszona na policzkach. Najważniejsze zasady pielęgnacji skóry z takimi wymaganiami to:
- Regularne oczyszczanie – najlepiej robić je dwa razy dziennie, rano i wieczorem. Celem wieczornej rutyny pielęgnacyjnej jest dokładne usunięcie makijażu i innych zanieczyszczeń, które osiadły na skórze w ciągu dnia. Delikatne mycie pozwala usunąć nadmiar sebum, ale nie wysusza skóry, co mogłoby prowadzić do zwiększenia aktywności gruczołów łojowych;
- Złuszczanie martwego naskórka – we wnętrzu zaskórnika znajduje się nie tylko sebum, ale również martwy naskórek, dlatego warto regularnie go usuwać. Pomogą w tym żele z dodatkiem kwasów BHA i AHA lub delikatne peelingi;
- Nawilżenie skóry – wiele osób błędnie uważa, że skóra tłusta i mieszana nie potrzebuje nawilżenia. Wręcz przeciwnie – odwodnienie tego rodzaju cery może pogłębić problem! Wybierając krem nawilżający stawiaj na lekkie formuły bez olejów, a z dodatkiem kwasu hialuronowego, niacynamidu czy mocznika;
- Ochrona przeciwsłoneczna – stosowanie niekomedogennych preparatów z filtrem UV (SPF 30, SPF 50) chroni skórę nie tylko przed przebarwieniami, lecz także przed pogłębieniem problemu;
- Unikanie kosmetyków komedogennych – dotyczy to nie tylko środków do pielęgnacji twarzy, ale również kosmetyków do makijażu, szamponów czy odżywek, które wchodzą w kontakt ze skórą i mogą powodować zatykanie porów;
- Higiena – to nie tylko codzienne oczyszczanie twarzy czy staranny demakijaż, ale także regularna zmiana pościeli (szczególnie poszewek na poduszki) i mycie akcesoriów do makijażu twarzy. Dobrą praktyką jest także powstrzymanie się przed dotykaniem twarzy i wyciskaniem wągrów;
- Zdrowy styl życia – ograniczenie cukru i przetworzonego jedzenia, podobnie jak unikanie stresu może poprawić kondycję skóry. Pamiętaj o piciu odpowiedniej ilości płynów (ok 2 l dziennie), aby nawilżyć skórę od wewnątrz.
Jakich kosmetyków używać na kaszaki, prosaki i grudki?
Chcesz zapobiec prosakom i kaszakom i zastanawiasz się, jakie kosmetyki najlepiej oczyszczą Twoją twarz?
CeraVe Żel Myjący Przeciw Niedoskonałościom
Sięgnij po Żel Myjący Przeciw Niedoskonałościom od CeraVe. To dermokosmetyk do codziennego stosowania, który ma szereg zalet: zmniejsza niedoskonałości, oczyszcza pory, redukuje nadmiar sebum, wygładza, ale jednocześnie dba o barierę ochronną Twojej skóry. Wszystko dzięki zaawansowanej formule z 3 kluczowymi ceramidami o budowie identycznej jak te występujące w skórze: EOP, NP i AP (dawna nazwa ceramidów to odpowiednio: 1,3 i 6-II), 2% kwasem salicylowym, białą glinką i niacynamidem.
CeraVe Żel Przeciw Niedoskonałościom
Do pielęgnacji po oczyszczeniu skóry zastosuj CeraVe Żel Przeciw Niedoskonałościom. To dermokosmetyk stworzony z myślą o potrzebach skóry tłustej i skłonnej do trądziku. Zawarte w żelu kwasy z grupy AHA i BHA oczyszczają pory, delikatnie złuszczają i redukują niedoskonałości; niacynamid koi, wygładza i nawilża, a 3 kluczowe ceramidy wspierają barierę ochronną skóry. Produkt można stosować na skórę z aktywnymi zmianami trądzikowymi.
CeraVe Nawilżający Krem do Twarzy SPF 50
Codzienna dawka nawilżenia i ochrona przeciwsłoneczna pomoże Ci poradzić sobie z grudkami na twarzy i innymi niedoskonałościami. Doskonałym wyborem na początek dnia będzie niekomedogenny Nawilżający Krem do Twarzy SPF 50 od CeraVe, który nawilży Twoją skórę i poprawi jej jędrność dzięki kwasowi hialuronowemu. Kojący niacynamid dodatkowo ją wygładzi, a 3 kluczowe ceramidy wspierają odbudowę naturalnej bariery ochronnej skóry. Ogromnym atutem tego dermokosmetyku jest wysoka ochrona przeciwsłoneczna UVA i UVB. Dzięki Technologii MVE składniki aktywne uwalniają się przez całą dobę.
CeraVe Nawilżający Żel-Krem Oil Control
Dobry krem nawilżający dla skóry mieszanej i tłustej powinien kontrolować wydzielanie sebum i zapobiegać jej “świeceniu”. Taki właśnie jest Nawilżający Żel-Krem Oil Control od CeraVe o lekkiej konsystencji, która nie blokuje porów, szybko się wchłania i zapewnia efekt matowej skóry. 93%* potwierdza, że skóra wydaje się matowa i mniej tłusta w ciągu dnia. Wszystko dzięki Technologii Oil Control, która wchłania nadmiar sebum i sprawia, że Twoja skóra nie jest ani zbyt sucha ani zbyt tłusta. Formuła z zawartością 3 kluczowych ceramidów, kwasu hialuronowego i niacynamidu jest jeszcze skuteczniejsza dzięki technologii MVE zapewniającej uwalnianie składników aktywnych przez cały dzień!
*Badanie konsumenckie, 4 tygodnie stosowania.
Jak wygładzić skórę i zmniejszyć widoczność kaszaków, prosaków i innych niedoskonałości? Dodatkowe zabiegi pielęgnacyjne
Troska o skórę skłonną do kaszaków, prosaków i grudek na twarzy to nie tylko codzienna pielęgnacja uwzględniająca oczyszczanie, delikatne złuszczanie martwego naskórka i nawilżenie. To także dodatkowe rytuały z użyciem regenerującego serum, np. z retinolem. Substancja ta ma szereg zalet, m.in.: reguluje rogowacenie naskórka, odblokowuje i oczyszcza pory, wygładza zmiany potrądzikowe, działa przeciwzapalnie i antybakteryjnie i – co ważne – zapobiega tworzeniu się kolejnych niedoskonałości. Aplikację serum zaleca się – w zależności od indywidualnych potrzeb skóry – 1-2 razy w tygodniu, a nawet co 2 dni, pamiętając o odpowiedniej ochronie przeciwsłonecznej.
CeraVe Serum Odbudowujące z Retinolem
Serum Odbudowujące z Retinolem od CeraVe pomaga niwelować przebarwienia potrądzikowe oraz wyrównać strukturę skóry, zmniejszając widoczność porów. Dzięki 3 kluczowym ceramidom wspiera odbudowę bariery ochronnej skóry. Formuła wzbogacona o kwas hialuronowy, niacynamid i wyciąg z korzenia lukrecji koi, wygładza i zapewnia odpowiedni poziom nawilżenia. Kapsułkowany retinol działa delikatnie i nie powoduje podrażnień. Serum należy aplikować po oczyszczeniu twarzy, a przed jej nawilżeniem.
Aby pozbyć się problemu, jakim są kaszaki, prosaki czy grudki na twarzy, wypracuj rutynę pielęgnacyjną z wykorzystaniem niekomedogennych kosmetyków dostosowanych do potrzeb Twojej skóry. Efektem może być nie tylko redukcja niechcianych niedoskonałości, ale przede wszystkim piękna, właściwie odżywiona i nawilżona skóra.
Bibliografia
-
- Trądzik zwyczajny: patogeneza i leczenie. Konsensus Polskiego Towarzystwa Dermatologicznego,https://www.termedia.pl/Journal/-56/pdf-20040-10 [dostęp 07.2025].
- Polak K., Stanek-Misiąg E.,Kaszaki – przyczyny powstawania, leczenie,https://www.mp.pl/pacjent/dermatologia/choroby/chorobyskory/277676,kaszaki-przyczyny-powstawania-leczenie [dostęp 07.2025].
- Wierucka-Rybak M., Prosaki – etiologia, postępowanie pielęgnacyjne,https://www.doz.pl/czytelnia/a12148-Prosaki_8211_etiologia_postepowanie_pielegnacyjne [dostęp 07.2025].
- Gillbro J., Zrozum swoją skórę,Fakty, mity i porady, Białystok 2020.
- Zejfer A.,Kompleksowa terapia problemów skórnych – podejście interdyscyplinarne, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2022.
- Zejfer A., Elementarz pielęgnacji. Twoja droga do pięknej i zdrowej skóry krok po kroku, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2024.
- Brzeziński P., Dermatologia okresu noworodkowego choroby skóry niewymagające leczenia. Przegląd Lekarski 2009; 66(9): 536.
Bądź na bieżąco z nowinkami ze świata pielęgnacji skóry
Zapisz się, aby otrzymywać informacje o nowych produktach, pielęgnacji skóry, wskazówkach i ofertach specjalnych*
Zaznacz, jeśli chcesz otrzymywać spersonalizowane wiadomości handlowe od L'Oréal Polska sp. z o.o., z siedzibą w Warszawie (00-844) przy ul. Grzybowskiej 62 w odniesieniu do produktów i usług marki CeraVe za pośrednictwem wybranych poniżej kanałów komunikacji oraz poprzez reklamy marek z portfolio L'Oréal Polska wyświetlanych w witrynach partnerskich i w mediach społecznościowych podczas korzystania z tych usług. Możesz w dowolnym momencie wycofać swoją zgodę na otrzymywanie wiadomości i zarządzać swoimi preferencjami, klikając link w każdej wysłanej przez nas wiadomości.
Administratorem Pani/Pana danych osobowych jest L’Oréal Polska Sp. z o.o., z siedzibą w Warszawie (00-844) przy ul. Grzybowskiej 62. Kontakt z Inspektorem Ochrony Danych w L’Oréal Polska Sp. z o.o. możliwy jest za pośrednictwem adresu e-mail [email protected]. Przetwarzanie danych osobowych w wyżej wymienionych celach odbywać się będzie na podstawie zgody wyrażonej przez Panią/Pana, zgodnie z art. 6 ust. 1. lit. a) Rozporządzenia Ogólnego o Ochronie Danych Osobowych (dalej RODO). W ramach realizacji tych celów dane mogą być wykorzystane w procesie profilowania, którego celem jest jak najlepsze dopasowanie przesyłanych informacji do Pani/Pana potrzeb i zainteresowań (art. 6 ust. 1 lit. f RODO). Posiada Pani/Pan prawo dostępu do treści swoich danych oraz prawo ich sprostowania, usunięcia, ograniczenia przetwarzania, prawo do przenoszenia danych, prawo wniesienia sprzeciwu, a także prawo do wycofania zgody na przetwarzanie danych osobowych w dowolnym momencie. Skorzystanie przez Panią/Pana z tego prawa pozostaje bez wpływu na zgodność z prawem przetwarzania danych osobowych, które miało miejsce przed wycofaniem zgody. Przysługuje Pan/Pani prawo wniesienia skargi do Urzędu Ochrony Danych Osobowych, gdy uzna Pani/Pan, iż przetwarzanie danych osobowych Pani/Pana dotyczących narusza przepisy RODO. Informujemy, że zgoda na przetwarzanie danych osobowych do wskazanych powyżej celów może zostać wyrażona przez osobę, która ukończyła 16 lat. Pełna treść Polityki Prywatności dostępna jest tutaj.